1, Apatani là một trong số rất ít bộ tộc trên thế giới tôn thờ thiên nhiên. Những lá cờ trắng mang biểu tượng mặt trăng và mặt trời màu đỏ được dựng khắp nơi trong các ngôi làng tre của người Apatani.
Tôn giáo của người Apatani được gọi là Danyi-Piilo. Cái tên này được ghép lại từ là Mặt trời (Ayo Danyii) và Mặt trăng (Atoh Piilo). “Danyii-Piilo có ý nghĩa là chúa trời, là nguồn ánh sáng dẫn đường chỉ lối, là nguồn năng lượng của cuộc sống, là người bảo vệ cho các sinh vật trên thế giới” – Bullo Boga, một shaman (thầy phù thủy) trong làng nói với chúng tôi như vậy.
Xong cái shaman quay ra hỏi tôi: “Cô theo tôn giáo nào?”. Tôi mỉm cười bảo: “Dạ con không có tôn giáo!”. Cái tự dưng shaman tức giận bảo: “Tiên sư cô, không có tôn giáo làm sao mà sống được. Con người ai cũng phải có tôn giáo chứ. Cô theo đạo nào, nhất định phải có chứ!”. Cái tôi sợ hãi quá nên bảo: “Dạ con theo đạo Phật!”. Thế cho xong, đỡ sóng gió!
Trong tâm linh của những người Apatani, Mặt trăng và Mặt trời giống như cha mẹ – luôn đại diện cho sự thật, công lý, vẻ đẹp, đạo đức, tình yêu và sự tốt lành. Bởi vậy họ cũng có những nghi lễ riêng với những vật cúng tế đặc biệt để bày tỏ sự tôn kính và lòng biết ơn đến thần Danyi-Piilo. Người Apatani có hai lễ hội lớn, Myoko và Dree.
2. Myoko là lễ hội mùa xuân, đại diện cho sự hữu nghị và thịnh vượng. Lễ hội này được tổ chức suốt 10 ngày từ 20/3 đến 30/3 hàng năm. Vào ngày này những người đàn ông trong làng sẽ mang những cành cành cây và lá cây từ rừng vào làng để tạo ra một ngôi nhà tạm trú (được gọi là nago) cho linh hồn tổ tiên đến nghỉ ngơi và xem các lễ hội. Tại lễ hội Myoko, thầy phù thuỷ của bộ tộc sẽ tiến hành làm nghi thức hiến tế lợn, gà và mithun trong thời khắc bình minh. Lễ hội này là một trong những hoạt động quan trọng nhất của cộng đồng người Apatani. Người Apatani gửi gắm những lời cầu nguyện về sự thịnh vượng, tình yêu thương trong lễ hội Myoko.
3. Khác với Myoko, lễ hội Dree là một lễ hội nông nghiệp, được tổ chức từ ngày 4/7 đến 7/7 hàng năm. Người Apatani tin rằng Dree sẽ giúp họ có một vụ mùa bội thu. Tại lễ hội này, dân làng sẽ cúng tế chim, trứng, gà và Mithun cho 4 vị thần chính là: Tamu, Metii và Danyi, Harniang.
Trong đó,
– Thần Tamu được cầu nguyện để chống lại côn trùng phá hoại mùa màng;
– Thần Metii được cầu nguyện để xoá bỏ nạn đói và dịch bệnh;
– Thần Harniang được cầu nguyện để giữ đất được màu mỡ tốt tươi, giúp lúa không bị khô hạn;
– Và cuối cùng là thần Danyi được cầu nguyện để bảo vệ cộng đồng người Apatani và ban cho họ một cuộc sống thịnh vượng.
Cuộc sống dù có phát triển thì những nét văn hoá độc đáo này vẫn được những người Apatani giữ gìn vẹn nguyên qua nhiều thế hệ.
